İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 23. maddesi herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı olduğunu belirtir. Birçok uluslararası sözleşme de bireylerin çalışma ve adil bir ücrete hakkı olduğuna atıfta bulunarak asgari ücret uygulaması için evrensel bir çerçeve oluşturur. Asgari ücret, işçinin ve ailesinin insanlık onuruna yakışır düzeyde bir hayat sürmesini garanti altına alacak minimum ücret düzeyidir.
Asgari ücrete ilişkin ilk hukuki düzenlemeler Yeni Zelenda, Avustralya, İngiltere ve ABD’de
Ulusal bir asgari ücretin belirlendiği ilk kanun, 1894 yılında Yeni Zelanda’da yasalaştı. Avustralya ve İngiltere, Yeni Zelanda’yı izleyen ilk ülkeler oldular. Ardından tüm Avrupa’ya yayılmıştır. Başlangıçta daha sınırlı ve belirli endüstrileri kapsayan asgari ücret uygulaması, ilerleyen dönemlerde daha kapsamlı uygulanmaya başlanmıştır.
Sanayi Devrimini takip eden dönemde ağırlaşan çalışma koşulları, emek piyasasına devlet müdahalesini zorunlu kılmış ve ücretlere bir alt sınır konulması zorunluluğu doğmuştur.
Türkiye‘de ise asgari ücrete ilişkin ilk yasal düzenleme 1936 yılında 3008 sayılı İş Kanunu ile yapılmıştır. İş Kanunu ile yasal altyapı hazırlanmış olup, uygulamaya geçilmesi için 1951 yılının beklenmesi gerekmiştir.
Türkiye’de, asgari ücret belirlenmesi ile ilgili ilk uygulama, 1969 yılında altı farklı bölgeye ayrılan 26 ilde yapıldı. Daha sonraki dönemde bu illerin sayısı artırıldı; 1973 yılında da bazı illerde tarım işçileri için asgari ücret uygulamasına gidildi.
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 1928’de kabul ettiği 26 sayılı Asgari Ücret Belirleme Yöntemleri ile İlgili Sözleşmesi ile uluslararası bir ölçüt getirilmiştir. Türkiye bu sözleşmeyi 1973 yılında imzaladı ve 1974 yılında da onayladı.
1989 yılına dek ülke geneline yaygınlaştırılan bu uygulama sürdürüldü. Asgari ücret, 16 yaşını doldurmuş ve 16 yaşını doldurmamış işçiler için ayrı ayrı olmak üzere, tarım ve orman kesimi ile, sanayi ve ticaret kesimi işçileri için sektörel düzeyde belirlendi. 1989 yılından sonra, her iki kesim için de tek bir asgari ücret belirlenmesine gidilmiştir.
Aşağıda 2005 yılından başlayarak 2021 yılını kapsayacak şekilde yıllara göre asgari ücret tutarları brüt ve net asgari ücretler olarak ayrı ayrı listelenmiştir.
Yıllara göre asgari ücret tutarları
2005 yılı asgari ücret | Net: 350.15 TL |
Brüt: 488.70 TL | |
2006 yılı asgari ücret | Net: 380.46 TL |
Brüt: 531 TL | |
2007 yılı asgari ücret | Net: 403.03 TL |
Brüt: 562.50 TL | |
2008 yılı asgari ücret | Net: 481.55 TL |
Brüt: 608.40 TL | |
2009 yılı asgari ücret | Net: 527.13 TL |
Brüt: 666 TL | |
2010 yılı asgari ücret | Net: 576.57 TL |
Brüt: 729 TL | |
2011 yılı asgari ücret | Net: 629.96 TL |
Brüt: 796.50 TL | |
2012 yılı asgari ücret | Net: 701.13 TL |
Brüt: 886.50 TL | |
2013 yılı asgari ücret | Net: 773.01 TL |
Brüt: 978.60 TL | |
2014 yılı asgari ücret | Net: 846 TL |
Brüt: 1,071 TL | |
2015 yılı asgari ücret | Net: 949.07 TL |
Brüt: 1,201.50 TL | |
2016 yılı asgari ücret | Net: 1,300.99 TL |
Brüt: 1,647 TL | |
2017 yılı asgari ücret | Net: 1,404.06 TL |
Brüt: 1,777.50 TL | |
2018 yılı asgari ücret | Net: 1,603 TL |
Brüt: 2,029 TL | |
2019 yılı asgari ücret | Net: 2.020 TL |
Brüt: 2.558 TL | |
2020 yılı asgari ücret | Net: 2.324 TL |
Brüt: 2.943 TL | |
2021 yılı asgari ücret | Net: 2.825,90 TL |
Brüt: 3.577,50 TL |
2021 Asgari Ücrete dair detay
Asgari Ücret 2021 Brüt (Aylık): 3.577,50 TL
Asgari Ücret 2021 Net: 2.825,90 TL
Asgari Ücret 2021 Brüt (Günlük): 119,25 TL
Asgari Ücret 2021
Asgari Ücret 2021 Yasal Kesintileri (01.01.2021 – 31.12.2021) | |
Brüt Ücret | 3.577,50 TL |
Sigorta Primi İşçi Payı | 500,85 TL |
İşsizlik Sigortası Primi İşçi Payı | 35,78 TL |
Gelir Vergisi Matrahı | 3.040,88 TL |
Gelir Vergisi | 456,13 TL |
Damga Vergisi | 27,15 TL |
Kesintiler Toplamı | 1.019,91 TL |
Asgari Geçim İndirimi (Bekâr ve Çocuksuz) | 268,31 TL |
NET ÜCRET (Asgari Ücret + AGİ Dahil) | 2.825,90 TL |
2021 Asgari Ücret İşverene Maliyeti Tablosu
Asgari Ücret | 3.577,50 TL |
SGK Primi % 15,5 (İşveren Payı) | 554,51 TL |
İşveren İşsizlik Sigorta Fonu | 71,55 TL |
İşverene Toplam Maliyeti | 4.203,56 TL |