Bugün, gündüz uzun pozlama fotoğrafçılığı hakkında bilmeniz gerekenleri,denemek için neleri yapmanız gerektiğini ve nasıl başlayacağınıza dair bazıönerileri kısaca gözden geçireceğiz!
Gündüz çekimlerinde uzun pozlama nasıl yapılır?
Uzun pozlama veya ‘yavaş enstantane fotoğrafçılığı’, birkaç saniyeden birkaç dakikayakadar uzun bir deklanşör hızı kullanarak bir görüntü yakalama uygulamasıdır. Bu siziniçin (Acemi Kullanıcı) henüz pek bir anlam ifade etmediyse, buradan başlamak sizin içindaha yararlı olacaktır.
Ayrıca:
İso Nedir?
Enstantane / Shutter Speed Nedir?
Diyafram Nedir?
Yazılarımızada göz atmanızı öneririm. Genel kuralları biliyorum diyorsanız yazıyı okumayadevam edebilirsiniz.
Birkaç saniyelik uzun bir pozlama kullanmak, deklanşörün açık kalmasına ve sensörün daha fazla ışığa maruz kalmasına neden olur. Bu, düşük aydınlatma koşullarında güzel görüntüler yakalamayı mümkün kılar ve statik nesneler net kalırken hareketli nesneler bulanık olarak yakalanacağı için çok yaratıcı çekimler oluşturabilir.
Tipik olarak, birçok DSLR 30 saniyeye kadar ayarlanabilir, ancak bu sınırların ötesine geçmek isteyenler için, bir kameradaki Bulb modu, deklanşörü istediğiniz kadar açık tutmanıza izin verir.
Gündüz Çekimlerinde ND Filtre Kullanarak uzun pozlama yapmak…
ND filtre gündüz ışığın elde fotoğraf çekimine yeterli olduğu saatlerde ışığı bilinçli olarak kısmak için kullanılan ve fotoğrafçıya 1 stop ile16-17 stop’a kadar daha uzun süre pozlama imkanı veren filtrelerdir. Değişken ND filtreler tek bir filtre kullanarak ışığı 1-2stop ile 10stop arası kısma imkanı verirler. Değişken filtreler sabit filtrelere göre fotoğrafçılıkta daha az tercih edilirler diyebiliriz.
Drone ve sinema endüstrisinde alan derinliğini kısmak için tercih edilen ND filtrelerin fotoğrafçılıkta en çok kullanılanları 3 stoptan başlayarak 10 stopa kadar ışığı kısabilenlerdir.
İlk Olarak, Birkaç Bilgi…
Bir Doğal Yoğunluk Filtresi (ND – Neutral Density) sadece doğal olmalıdır. Görüntünüzün üzerinde bir renk gölgesi bırakmadan ışığı engellemelidir. Bir ND filtre için her stop, kameradan giren ışık miktarını iki derece düşürür.
- 1 Stop = 2 x 1 = 2 = ND2
- 2 Stop = 2 x 2 = 4 = ND4
- 3 Stop = 2 x 2 x 2 = 8 = ND8
- 4 Stop = 2 x 2 x 2 x 2 = 16 = ND16
- 10 Stop = 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 = 1024 = ND1024
Oldukça yaygın olarak kullanılan 2 Stop filtreler (ND4 olarak adlandırılırlar)sensöre düşen ışık miktarını 2 derece düşürür. 3 Stoplu bir ND8 filtre 3 derece düşürecektir.
Işığı 10 stop kısmak demek, pozometre ile ölçtüğünüz bir enstantane değeriniyaklaşık1000 katı (2^10=1024 kat) uzatmak anlamına gelir. Örneğin, 8 diyaframla 1/125sn. ölçtüğünüz pozlama değerinde, 10 stop ND filtre size1000 x 1/125 sn. = 8 saniyelik bir pozlama süresi sunar. Diyaframı 2 stop kısarak 16’ya getirdiğinizde bu değer yaklaşık30 saniye olur.
Pozlama süresini neden uzatma ihtiyacı hissederiz?
Örneğin bir şelale, nehir, dalgalı bir deniz, dağların üzerinden akıp giden bulutlar,hareketli ve kalabalık bir meydan vb. gibi kadrajımızda yer alan unsurların hareketesnasında üzerlerinden yansıyan ışığın izlerini yakalamak, gerçekte olmayan birgörüntüyü ortaya çıkarabilmemizi sağlar.
Kalabalık bir meydanda sabit duran birkaç kişi dışında kimse yokmuş gibi gözükebilir yada birkaç saniyelik pozlamalarla insanlar hayalet benzeri varlıklara dönüşebilirler.
Amaçladığımız etki, pozlama süresi ile birleştiğinde oldukça estetik sonuçlara yol açabilir.Bu amaçla pozlama süresini uzatmak isteriz. Ancak unutulmaması gereken bir şey var:Kadrajda yer alan bir ana objenin, leke değerinin büyüklüğünden bağımsız olarakmutlaka netolması, bize bir referans noktası sunacaktır.
ND ile uzun pozlama için nasıl bir ekipman gerekiyor?
- DSLR Kamera – Akıllı telefonlar ve uygulamalar bazı güzel görüntüler ortaya çıkarabilir, ancak bugün bir DSLR kullanarak uzun pozlamalı bir görüntünün nasıl oluşturulacağına bakıyoruz.
- Güvenebileceğiniz bir tripod – Tanımı gereği uzun süreli bir deklanşör hızı kullanmak, görüntülerinize hareket bulanıklığı getirecektir, bu nedenle kamera sarsıntısını en aza indirmek için bir tripod gereklidir. Kameranızı 5, 10, 30 veya 60 saniyeliğine açacaksanız herhangi bir sarsıntıyı en aza indirecek sağlam bir tripoda ihtiyacınız olacak.
- Uzaktan deklanşör serbest bırakma (isteğe bağlı ancak şiddetle tavsiye edilir) –
Bu uzaktan kumandalar, fotoğraf makinesine gerçekten dokunmak zorunda kalmadan deklanşörü tetikleyebildikleri için fotoğraf makinesi sarsıntısını azaltmak söz konusu olduğunda çok önemlidir. - Bir Nötr Yoğunluk Filtresi (gündüz çekimleri için) – Uzun pozlamalı fotoğraflar ararsanız, fotoğrafların çoğunun gece bir avuç gündüz manzara görüntüsü ile çekildiğini fark edeceksiniz. Bunun nedeni, lensi çok uzun süre açık bırakma eyleminin kameraya okadar çok ışık girmesine izin vermesidir. Bu nedenle, gün içinde fotoğraf çekmek için, fotoğraf makineniz için gerçekten karanlık güneş gözlüğü görevi görecek ve gündü çekim yapmanızı sağlayacak bir nötr yoğunluk filtresine ihtiyacınız olacak!
Adım adım uzun pozlama:
- Makineniz üzerinde UV filtre takılı ise ND filtreyi takmadan UV filtrenizi makinadan çıkartın.
- Shutter kablosu yada uzaktan kumandayı makinaya monte edin. Makinaya takılan shutter kablosuyla (eğer 30 saniyeden kısa ayarlanmış ise) bir kez basılarak çekim yapılabilir. Eğer 30 saniyeden uzun ise shutter kablosuna basılarak ileri kaydırma mekanizmasıyla shutter kitlenerek süre tutulur, ve süre sonunda kilit serbest bırakılır. Elektronik timer’ı bulunan shutter kablolarında ise süre ayarlanarak otomatik shutter modu seçilebilir.
- Ayrıca lensin VR, OS ya da IS diye tabir edilen titreşim engelleyici modu varsa kapatılır.
- Eğer varsa (extra) ve ihtiyaç duyuluyorsa polarize filtreyi ile ND filtreyi birlikte kullanılabileceğini hatırlatırız.
- Tripotunuza kamerayı yerleştirin.
- Arzu edilen netlik noktasına göre odaklama ayarlanır. Burada amaç netlik noktasını yakın bir noktadan (lens ve kamera modeline göre hesaplanabilir) alarak sonsuza dek netliğin yakalanması (DOF calculator benzeri net alan derinliği hesaplayıcı uygulamalar ya da web siteleri kullanılabilir).
- Diyafram öncelikli modda ISO 100’e, diyafram 16-22 arasına ayarlanarak ışık ölçümü yapılır (genellikle matriks ışık ölçüm modunda). Bazı makinalarda ISO 50 yada 64’edüşürülebilmektedir. Bu sayede ND ile elde edilecek süre daha da uzatılır ve avantaj yaratır. Işık ölçümü sonucu çıkan enstantane değeri mutlaka akılda tutulmalı ya da not edilmelidir.
- ND filtreniz bu işlemlerden sonra takın.
- Az önce hesaplanan enstantane değeri kullanılarak, ND filtrenizin kaç stop olduğunagöre yeni enstantane değeri hesaplanır. Genellikle 10 stop ND filtre kullanıldığı varsayılırsa, sensöre düşen ışık 1000’de birine düşeceğinden, gereken enstantane değeri ölçülen ilk değerin 1000 katına çıkartılır. Örneğin 1/50 saniye ışık ölçüldüyse1000 x 1/50 sn. = 1000/50= 20 sn. enstantane değeri olarak bulunur. Aynı hesap 10stop artırma mantığıyla da yapılabilir. Sonuç aynı çıkacaktır.
- Makina manuel moda alınır ve bulunan enstantane değeri ayarlanır, bu esnada diyafram değerinin de ışık ölçümü yaptığımız değer de olmasına dikkat edilmelidir. Eğer bulunan ışık değeri 30 saniyeden fazla ise makina bulb ‘B’ moduna getirilir.
- Diğer önemli bir ayar ise makinanın menüsünden uzun pozlamada oluşacak gürültü/kumlanma azaltıcı (long exposure noise reduction-LENR) modun açık duruma getirilmesidir.
- Çekim yapılırken, makinaya ve tripoda dokunulmaması, shutter kablosunun rüzgar yada başka nedenle sallanmamasına dikkat edilmelidir.
- Çekim süresi kadar LENR (noise temizleme) süresi sürecektir. Makinanızı kapatmamanız ve hafıza kartını çıkarmamanız önemlidir. Sonrasında isterseniz çekiminizi kontrol edebilirsiniz.

Bazı uyarılar :
Çekim yaparken mümkünse vizörü (vizör kapağı ile ya da siyah bir bez ile) kapalı tutun,vizörden girecek günışığı sensöre sızarak fotoğrafta sorunlara neden olabilir.
Kesinlikle RAW formatta çekim yapın ki sonradan fotoğraf üzerinde müdahale şansınızolsun.