“Freelance” ya da serbest çalışma terimini giderek daha çok duyacaksınız. Freelance çalışmak, dünyada en hızlı büyüyen iş trendlerinden biri. Dünyada bağımsız çalışan sayısı hızlı yükselişini sürdürmeye devam ederken Türkiye’de 2017 yılı itibariyle sayısı 1,3 milyon olan freelancer’ların 2023’te 8 milyona çıkacağı öngörülüyor.
Freelancer’lar (bağımsız çalışanlar, uzaktan çalışanlar, ek iş yapanlar, serbest meslek sahipleri vs.) genel olarak belirli bir görevi veya projeyi gerçekleştirmek için bir şirket tarafından işe alınıyorlar ve anlaşılan işin özellikleri ve tamamlanma sürelerine göre ücretlendiriliyor.
İşletme sahipleri; freelancer’lar ve tam zamanlı çalışanlar arasında kararsız duruşlarını yavaş yavaş freelancerlar yönünde değiştirmeye başladı bile.
Çalışanlar ise, bir freelance çalışmaya göz kırpmaya başladı. freelancerların özgürlüğünü ve esnekliğini her ay düzenli maaş almaya tercih edip edemeyecekleri konusunda karar vermeye çalışıyorlar.
Daha fazla fikir edinmenize yardımcı olmak için, neden freelance çalışmanın daha da yaygınlaşmasının beklendiğine daha yakından bakalım.
Z kuşağı işgücüne hazır
Z kuşağı, 1990’ların ortaları ve 2000’lerin ilk 10 yılı arasında doğan kuşak olarak tanımlanıyor. Önümüzdeki yıllarda yaklaşık 61 milyon Z kuşağının iş gücüne ekleneceği tahmin ediliyor.
Yayınlanan bir rapora göre, Z kuşağı çalışanlarının yüzde 46’sı freelance çalışıyor. Dahası, bu çalışanların çok büyük bir kısmı bu tarz çalışmayı isteyerek seçiyorlar.
Teknoloji, freelance çalışmayı kolaylaştırıyor
Son yıllarda, teknolojik gelişmeler sayesinde işletmelerin işleyişinde büyük değişiklikler yaşandığını görüyoruz. Artık işletmeler, web sitelerini ve sosyal medya profillerini kullanarak markalarını kolaylıkla pazarlayabiliyorlar. Şirketler, gelişmiş makineler ve teslimat lojistiği sayesinde ürünlerini uygun fiyatlara üretebiliyor ve dünya çapında gönderim yapabiliyor.
Teknoloji, işletmelerin kontrat bazında çalışacak eleman bulmasını, işe almasını ve yönetmesini giderek kolaylaştırıyor. Upwork, UzmanKirala, Bionluk, SanalUzman gibi onlarca platform, freelance çalışmak isteyenlerin profil oluşturmalarını ve yeteneklerini öne çıkarmalarını kolaylaştırıyor. Daha sonra, bir freelancer ile çalışmak isteyen şirketler bu platformalarda proje önerileri yaratabiliyor ve başvuran adaylar arasından istediklerini seçebiliyorlar.
Bulut bilişim, video konferans ve işbirlikçi yazılım gibi diğer teknolojiler freelance çalışma devrimini ilerletmeye yardımcı oldu ve gelişerek bunu yapmaya devam edecekler.
Geleneksel çalışma yöntemleri değişiyor
Bir zamanlar el ile üretilmesi günler veya haftalar süren ürünler, gelişmiş makineler sayesinde dakikalar veya saatler içinde üretilebiliyorken hala çalışanlardan 8 ile 9,5 saat arasındaki bir çalışma performansı bekleniyor. Yani çalışma yasasına dayanarak haftada en fazla 45 saat çalışmak (ki bu eski çalışma yöntemlerine göre işçiyi korumak, fazla çalıştırılmasını engellemek üzere çıkartılmış bir yasadır) hala işverenler tarafından dayatılıyor.
Oysa yapılan tüm araştırma ve gözlemler çalışanların bir iş günü içinde yaklaşık sadece üç saat verimli olduklarını gösteriyor.İşler dünden bugüne hızla değişim gösteriyor. Bu ekstra zaman, sadece boşa harcanmış bir insan kaynağı da değil, aynı zamanda çalışanların motivasyonunu düşürüyor ve memnuniyetsizliğini artırıyor.
Elemanonline.net’in yaptığı bir araştırma, çalışanların yüzde 84’ü işinden memnun olmadığını ve yüzde 72’si işini değiştirmeyi düşündüğünü gösteriyor. Başka bir araştırma ise, serbest meslek sahiplerinin yüzde 97’sinin geleneksel bir işe dönme planları olmadığını söylüyor.
İşverenler de 45 saatlik çalışma haftasının çıkarttığı sorunlar ile başa çıkmaya çalışırken insan kaynakları departmanları, geleneksek işlerde çalışanların iş-yaşam dengesini geliştirmek için adımlar atsa da, freelance çalışmanın esnekliği ile asla rekabet edemiyor.
Örneğin Tatile mi çıkmak istiyorsunuz? İnternet erişiminiz olduğu sürece istediğiniz her yerden freelance çalışmak mümkün. İş yükünüzden veya belirli bir müşteriden memnun değil misiniz? İş yükünü artırma veya azaltma ve sorun yaşadığınız müşterilerle çalışmama esnekliğine sahipsiniz. İstediğiniz yerden, istediğiniz zaman ve istediğiniz kişilerle çalışabilme özgürlüğü, insanların freelance çalışmayı sevmesinin temel nedenlerinden bazıları.
İşverenler de freelance çalışanlara yöneliyor çünkü: Her iş için en yetenekliler ile dışarıdan çalışabilme imkanına sahip oluyorlar ve bu sırada genel gider masrafların olmaması nedeniyle maliyetlerini azaltabiliyor.
Her iş kolu için geçerli olmasa da gelecek Freelance çalışanlar üzerine kurulacak. Home Office sayısı her geçen gün artıyor. Tüm dünyada yeni çalışma yöntemleri olarak benimsendiler bile…
