Güzel Sanatlar Ne Demek?

Sanat, sanatçının oluşturma veya teknik becerilerini ifade eden ve onların güzelliği veya duygusal gücü ile takdir edilmesi amaçlanan görsel, işitsel veya icra edilmiş eserler (sanat eserleri) yaratma konusunda çok çeşitli insan faaliyetleridir.

Bugün sanatın “duygusal ve düşünsel etkileme gücü”ne sahip oluşu daha belirleyicidir. Sanat, güzel ile uğraşır. Güzel göreceli bir kavramdır. Kendi içinde tutarlı bir bütünlüğü taşıyan şey çirkin, acı verici, iğrendirici bile olsa estetik açıdan güzel olabilir.

Sanat, nesnel ve öznel yaklaşımlara göre farklı açıklanır. Nesnel yaklaşımda sanat, toplumsal etkilerle, öznel yaklaşımda ise salt bir bireysellikle yaratılır.

Bunun yanında birçok sanatçı sanat nedir sorusuna farklı cevaplar vermiştir.

Thomas Munro;

“Sanat doyurucu estetik yaşantılar oluşturmak amacıyla dürtüler yaratma becerisidir. Sanat, güzel ile uğraşır.” 

Clive Bell

 “Sanat çizgi, şekil ve renk ilişkilerinin kendi aralarındaki kombinasyonudur.” 

R. G. Collingwood

“Duyguların yaratıcı ifadesi veya dışavurumu” 

Tolstoy

“İnsanın bir zamanlar yaşamış olduğu duyguyu, kendinde canlandırdıktan sonra, aynı duyguyu başkalarının da hissedebilmesi için hareket, ses, çizgi, renk veya kelimelerle belirlenen biçimlerle ifade etme ihtiyacından sanat ortaya çıkmıştır”

Kant’a göre;

Sanatın kendi dışında, hiçbir amacı yoktur. Onun tek amacı kendisidir. Güzel Sanatı ancak deha yaratabilir.

Hegel’e göre;

 Sanattaki güzellik doğadaki güzellikten üstündür. Sanat, insan aklının ürünüdür. Kendisine doğanın taklidinden başka amaç bulmalıdır. 

Marks’a göre;

 Yaratıcı eylem, insanın ve doğanın karşılıklı etkileşiminin bir aşamasıdır. Bu, toplumsal bir karakter taşır. Sanat, yaşamı insanileştiren bir olgudur. Araştırıcı, yaratıcı, çok yönlü tümel insana ulaşma çabası içinde sanatlar gelişebilir.

B. Croce;

Güzelliğin yerine anlatımı öne çıkarır. Sanat, sezginin ve anlatımın birliğidir. Bireysel ve teorik bir etkinliktir. Doğa, sanatçının yorumu ile güzel olabilir. 

Sonuç olarak Sanat, deha düzeyindeki zekanın, var olana karşı tepkisinin, tutarlı bir bütünlük içerisinde somutlaştığı bir alandır. Sanatçı, zekası ve sezgileriyle çağının önünde giden insan olduğu için, gerçek sanatın anlayanı azdır. Onu anlamak için çaba gerekir.

Sanat kavramını anlatmak için elbette burada yazdığım birkaç paragraf yeterli olmayacaktır.

En azından bir giriş seviyesi oluşturduğumuzu düşünüyorum.

Güzel Sanatlar Kavramı

Güzel sanatlar, resim, heykel, mimari, şiir, müzik, tiyatro gibi insanda estetik açıdan zevk duygusu uyandıran tüm sanatlara verilen genel addır. Bu terim ilk kez Fransızcada “beaux arts” diye adlandırılmış ve resim, heykel, baskı gibi görsel sanat dalları için kullanılmıştır. Güzel sanatların amacı güzelliği açıklamak ve yorumlamaktır.

Güzel sanatların terim olarak ortaya çıkması, resim, heykel gibi sanat dallarını, seramik, tekstil olarak bilinen zanaat ve uygulamalı olan sanat türlerinden ayırmaktır. Burada “güzel” sanat eserine ait niteliği değil, estetikle bağlantısını vurgulamak amaçlı kullanılır. Günümüzde uygulanan ve sadece resim, heykel ve baskıyla sınırlı olmayan modern ve çağdaş sanat eserlerini kapsayıcı olmadığından, alternatif olarak görsel sanatlar ifadesi kullanılmaktadır.

Orta çağ bilginlerinin belirlediği güzel sanatlar çok daha farklıydı. Bunlar “sarf (dilbilgisi), nahiv (sözdizimi), ilmi beyan (güzel konuşma bilimi), belagat (güzel konuşma bilimi), hesap felsefe, musiki, hendese (geometri), ilmi heyet (astronomi)” olarak belirlenmişti. Fakat bunlardan çoğu zamanla bilimler arasına dahil olmuş ve güzel sanat içinde olmaktan çıkmıştır. 

Güzel Sanatlar Bölümleri

Güzel sanatlar dendiğinde aklımıza, insanın ilk çağlardan bugüne kendini ifade ettiği, çizgi, boya, kil yoluyla anlatımlar, biçimler, desenler gibi çeşitli oluşumlar gelir. Güzel sanatlar çevremizde gördüğümüz insan gücü ile yapılan işlerden farklı olarak akıl ve duyguyla ifade edilen işlerdir. Bundan dolayı ‘bir toplumdaki güzel sanatların geldiği seviye o toplumun geldiği seviyeyi ölçmek için belirleyicidir “ifadesi kullanılır. Geçmişten günümüze değişim gösteren bölümler:

Edebiyat, Resim, Heykel, Mimarlık, Musiki, Tiyatro, Dans. Tüm bu sanat dallarının dışında bugün, grafik tasarım, sinema ve fotoğrafçılıkta da güzel sanatlar içinde yer alan alanlar olarak değerlendiriliyor.

Güzel Sanatlar Fakültelerinde Bölümler Neler?

Türkiye’ de bulunan güzel sanatlar fakülteleri dünya standartlarına uygun eğitim veriyor. Sanatın en önemli dallarını bir araya getiren bölümleri ile sanata gönül veren ve bu alanda meslek edinmek isteyen kişilere öncülük eden üniversiteler kaliteli eğitimlerini her zaman güncel sanata göre yeniden şekillendiriyor.

• Resim bölümü, sanat öğretiminin en önemli niteliği olan, öğrencinin yaratıcı kişiliğinin ortaya çıkarılması amacını güder. Öğrencilerin düşünceyi görsele dökme çabaları, çağın sanat anlayışı kapsamında gerekli alt yapıya ve donanıma sahip olmaları ile sağlanır.
• Heykel bölümü, amacı, öğrenciyi sahip olduğu yetenekler doğrultusunda yaratıcılığa yönlendirmek, sezgilerini incelemesinde yardımcı olmak ve bilgi vererek eğitmektir.
• Grafik tasarımı bölümü, amacı, grafik kapsamına giren tüm disiplinler içinde teknik ve estetik yönden eğitim almış, sentez yapabilen, özgün fikir üretebilen, rasyonel düşünebilen, yeni çağın bilgi ve iletişimi ön planda tutan, grafik tasarımcıları yetiştirmektir.
• İç mimarlık bölümü, mekan organizasyonuna yeni çözümler sunmak amacı ile yetiştirilir. Bir meslek insanı olarak, temel verileri ele alıp, yeniden, günümüz ve gelecek kaygısını göz önünde bulundurarak araştırır.
• Endüstri ürünleri tasarımı, İnsan ve insan gruplarının çeşitli ihtiyaçları doğrultusunda tasarım yapacak ve yaşanabilir bir çevreyi meydana getirecek formda tasarımcıları yetiştirmeyi hedefleyen bir daldır.
• Sahne dekorları ve kostüm bölümü, Günümüz koşullarına uyacak nitelikte tiyatro, opera-bale, sinema, televizyon, reklam, tören gibi alanlarda çalışacak sahne dekor, kostümcü, hareketli boyutlu biçim tasarımcısı ve sanat yönetmenleri yetiştirmeyi hedeflemektedir.
• Moda ve tekstil tasarımı bölümü, Tekstil, hazır giyim ve moda sektörüne yaratıcı, özgün tasarımlar ortaya koyabilen, modayı meydana getirecek öncü fikirleri değerlendirebilen tasarımcılar yetiştirmeyi amaçlar.
• Geleneksel Türk sanatları bölümü, Geleneksel olandan, bugüne ve geleceğe yönelik ihtiyaçlara cevap verebilecek tasarımların ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır.
• Fotoğraf bölümü, amacı sanata dönük açılım içinde, fotoğrafı sıradanlıktan kurtararak üniversite düzeyine ulaştırmak. Bu bağlamda yaratıcı gücü ortaya çıkartmak, ileriye dönük ve doğru bakış açısı getirebilecek insanları yetiştirmek.
• Seramik ve cam tasarımı bölümü, Amaç, kişinin yaratıcı gücünü ortaya çıkartmak, duygu ve düşünceleri ile bulunduğu çağın yorumunu yapabilmesini sağlamaktır.
• Çizgi film ve animasyon bölümü, günümüzde görsel iletişim sektöründe meydana gelen çizgi film sanatçısı (animatör) ihtiyacını karşılamayı amaçlar.
• Plastik sanatlar bölümü amacı, öğrencileri, bugünün sanatının özelliklerine uygun şekilde, farklı sanat alanlarını kullanma becerisine sahip sanatçılar olarak yetiştirmektir.
• Görsel iletişim tasarımı bölümü, temeli, modern iletişim araç ve gereç kurumlarının, teknoloji, boyut ve içerik bakımından geçirmekte oldukları hızlı değişime ve onun da ötesinde, bunların meydana getirdikleri toplumsal değişimlere dayanmaktadır.
• Sanat yönetimi bölümü, bir taraftan sanatsal etkinlikler, diğer taraftan söz konusu etkinliklerin hayata geçirilmesi süreci ve sanat mekanlarının organizasyonu bakımından disiplinler arası eğitim veren bir bölümdür.
• Bileşik sanatlar bölümü, İki boyutlu, üç boyutlu ve günümüz sanatının tüm olanaklarını içeren, sanatlar arası buluşmayı hedefleyen, ortak deneysel üretim alanları yaratan ve projeler geliştirip bunları hayata geçiren bir sanat formasyonu amaçlamaktadır.
• Resim işi öğretmenliği bölümü, amacı estetik beceri ve beğenileri gelişmiş, öğrendiği bilgileri topluma da yansıtabilen, çağını yorumlayan, yaratıcı resim öğretmeni yetiştirmektir.
• Taşınabilir kültür varlıklarını koruma ve onarım, restorasyon bölümü, kültür ve sanat varlıklarının gelecekteki kuşaklara doğru biçimde aktarılabilmesi için gereken koruma ve onarımlarını yapabilecek, bilim adamlarının yetişmeleri amacını taşımaktadır.