4K, evlerimizde HD’nin yerini alırken, üreticiler “Ultra HD yükseltme” (UHD) gibi bazı ilginç pazarlama jargonlarını açığa çıkarıyorlar. Ancak yükseltme benzersiz bir özellik değildir; yalnızca 4K TV’lerin 1080p ve 720p gibi daha düşük çözünürlüklü video formatlarıyla çalışmasına olanak tanır.
Tüm TV’lerde Yükseltme Var
Yükseltme, düşük çözünürlüklü içeriğin tüm TV ekranınızı dolduracağı anlamına gelir. Onsuz, düşük çözünürlüklü bir video ekran alanının yarısından daha azını kaplar. Bu, tüm TV’lerde tipik bir özelliktir. 1080p TV’lerde bile vardı; 720p içeriği yükseltebilir ve 1080p ekranda tam ekran modunda görüntüleyebilirlerdi.
UHD yükseltme, 4K TV’nizin diğerleri gibi çalışmasını sağlayan şeydir. Daha düşük çözünürlüklü içerik alabilir ve 4K ekranın tamamında görüntüleyebilir.
4K ekranda yükseltilmiş 1080p içerik, genellikle normal 1080p ekranda 1080p içerikten daha iyi görünür. Ancak yükseltme sihirli değildir; gerçek, doğal 4K içerikten elde edeceğiniz keskin görüntüyü elde edemezsiniz. İşte nasıl çalıştığı.
Çözünürlük Fiziksel ve Görsel Düzeyde Vardır
Yükseltmeye başlamadan önce, görüntü çözünürlüğü kavramını anlamamız gerekir. Bir bakışta, bu nispeten basit bir kavramdır. Yüksek çözünürlüklü bir resim veya video, düşük çözünürlüklü bir resim veya videodan “daha iyi” görünür.
Bununla birlikte, fiziksel çözünürlük ile optik çözünürlük arasındaki fark gibi bazı önemli hususları unutma eğilimindeyiz . Bu yönler, iyi bir imaj yaratmak için birlikte çalışır ve yükseltmeyi anlamanın temelidir. Ayrıca piksel yoğunluğunu da ele alacağız – ama endişelenmeyin – her şeyi kısa ve tatlı tutacağız.
- Physical Resolution / Fiziksel Çözünürlük : Bir TV teknik özellik sayfasında, fiziksel çözünürlüğe basitçe “çözünürlük” denir. Bir ekrandaki piksel sayısıdır. 4K TV, 1080p TV’den daha fazla piksele sahiptir ve 4K görüntü, 1080p görüntünün dört katıdır. Boyutlarından bağımsız olarak tüm 4K ekranlar aynı sayıda piksel içerir. Yüksek fiziksel çözünürlüğe sahip TV’ler ek ayrıntı sunmak için ekstra piksellerini kullanabilirken, her zaman bu şekilde çalışmaz. Fiziksel çözünürlük, optik çözünürlüğün insafına kalmıştır.
- Optical Resolution / Optik Çözünürlük : Bu yüzden eski tek kullanımlık kamera fotoğraflarınız, iddialı arkadaşınızın süslü dijital kamera fotoğraflarından daha iyi görünür. Bir fotoğraf keskin göründüğünde ve net bir dinamik aralığa sahip olduğunda, yüksek optik çözünürlüğe sahiptir. TV’ler bazen yüksek fiziksel çözünürlüklerini berbat bir optik çözünürlükle görüntüleyerek boşa harcarlar. Bu, bulanık görüntülere ve kontrasta yol açar. Bazen bu, yükseltmenin bir sonucudur, ancak buna birazdan geri döneceğiz.
- Piksel Yoğunluğu / Pixel Density : Bir ekrandaki inç başına piksel sayısı. Tüm 4K ekranlar aynı miktarda piksel içerir, ancak daha küçük 4K ekranlarda pikseller birbirine daha yakındır, dolayısıyla yüksek piksel yoğunluğuna sahiptirler. Örneğin 4K iPhone, 70 inç 4K TV’den daha yüksek piksel yoğunluğuna sahiptir. Bundan, ekran boyutunun fiziksel çözünürlükle aynı şey olmadığı ve bir ekranın piksel yoğunluğunun fiziksel çözünürlüğünü tanımlamadığı fikrini pekiştirmek için bahsediyoruz.
Artık fiziksel ve optik çözünürlük arasındaki farkı anladığımıza göre, ölçek yükseltmeye geçme zamanı.
Yükseltme, Görüntüyü “Daha Büyük” Hale Getirir
Her TV, düşük çözünürlüklü görüntüleri yükseltmek için kullanılan bir dizi enterpolasyon algoritması içerir. Bu algoritmalar, çözünürlüklerini artırmak için görüntüye etkin bir şekilde pikseller ekler. Ama neden bir görüntünün çözünürlüğünü artırmanız gerekiyor?
Günümüz şartlarında yeni bir televizyon almak isterseniz, dört farklı çözünürlük tipinden birini tercih edebilirsiniz. Bu çözünürlükle düşükten yükseğe doğru şu şekilde sıralanabilir:
- HD Çözünürlük: 1280x720p
- Full HD Çözünürlük: 1920x1080p
- Ultra HD 4K Çözünürlük: 3840x2160p
- Ultra HD 8K Çözünürlük: 7620x4380p
Unutmayın, fiziksel çözünürlük bir ekrandaki piksel sayısıyla tanımlanır. TV’nizin gerçek boyutuyla ilgisi yoktur. 1080p TV ekranı yalnızca 2.073.600 pikselden oluşurken, 4K ekran 8.294.400 piksele sahiptir. 4K TV’de 1080p videoyu yükseltme yapmadan gösterirseniz, video ekranın yalnızca dörtte birini kaplar.
1080p bir görüntünün 4K ekrana sığması için, yükseltme sürecinden 6 milyon piksel kazanması gerekir (bu noktada 4K görüntü olur). Bununla birlikte, yükseltme, gerçekten sadece yüceltilmiş bir tahmin oyunu olan enterpolasyon adı verilen bir sürece dayanır.
Yükseltme, Optik Çözünürlüğü Azaltır
Bir görüntüyü enterpolasyon yapmanın birkaç yolu vardır. En temel “en yakın komşu” enterpolasyonu olarak adlandırılır. Bu işlemi gerçekleştirmek için, bir algoritma bir görüntüye “boş” piksellerden oluşan bir ağ ekler ve ardından dört komşu piksele bakarak her boş pikselin hangi renk değeri olması gerektiğini tahmin eder.
AI upscaling nedir?
Günümüzün 4K TV’lerinde kullanılan AI upscaling (yapay zekâ yükseltme) işleme tekniğine bir bakış
AI upscaling nedir? TV resim işlemedeki bu kullanışlı geliştirme, TV’nizin kendi panelinden daha düşük çözünürlüklü içeriği alabilir ve daha iyi, daha keskin ve daha ayrıntılı görünmesi için optimize edebilir.
Bu işlem yukarıda da bahsettiğimiz normal eski ölçeklendirme gibi görünebilir ve haklısınız – ‘AI’ kısmı, büyütmenin daha büyük bir bağlam bilinci ile gerçekleştiği anlamına gelir.
Bunun nedeni, Al upscaling, daha önce bulunmayan yerlerde ayrıntı eklemek için yeni görüntü bilgisi pikselleri oluşturmayı, daha yüksek çözünürlüklü bir görüntüyü yeniden oluşturmak için boşlukları doldurmayı ve tüm bunları sonucu iyileştirmek için makine öğrenimini kullanması ile alakalıdır.
Bunu kötü bir şekilde hâllederseniz, resim keskinleştirme gibi görünebilir, çoğu TV’nin menüsünde görülen bir özelliktir ve genellikle bunu tamamen kapatmanızı tavsiye ederiz. Ancak en iyi TV markaları – PC grafik donanımı üreticisi Nvidia’nın yanı sıra – artık ‘AI upscaling ‘yi, olabileceği anlamsız pazarlama terimlerinin ötesine yükselten etkileyici 4K ve 8K AI upscaling tekniklerine sahip.
Sık sorulanlar
- AI upscaling nedir? AI upscaling işlemi sayesinde, 4K altı görüntüler (veya 8K TV’ler durumunda 8K altı) ekranınızın doğal çözünürlüğünde çekilmiş videoya daha çok benziyor.
- Yapay zekâ yükseltmenin normal yükseltmeden farkı nedir? AI upscaling, basitçe daha akıllı bir yükseltmedir. Her iki tür de daha yüksek piksel sayısına sahip ekranlar için video hazırlar, ancak ‘AI upscaling’, görüntüyü iyileştirmek için makine öğrenimini kullanır.
- En iyi AI upscaling ‘i kim sunuyor? Sony ve Samsung, TV dünyasında AI yükseltici liginin zirvesinde. Nvidia’nın Shield TV kutusu, temel bir ölçekleyiciye sahip ancak başka türlü tatmin edici görüntü kalitesine sahip bir 4K TV’niz varsa çok etkili bir upscaling özelliğine sahiptir.
AI upscaling nasıl çalışır?
Bir parça 1080p içeriği alın. İki milyondan biraz fazla piksele sahip ekranlar için tasarlanmıştır. Ancak 4K TV’ler neredeyse 8,3 milyon piksele sahipken, 8K TV’ler şaşırtıcı bir 33 milyon piksel paketliyor.
Bu ek pikselleri doldurmanın en basit yolu, piksel bloklarının aynı görsel bilgileri tekrarladığı, retro oyunlar için ev filmlerinden daha iyi olan görüntüleri engelleyen iki katına çıkarmaktır. Buna ‘en yakın komşu yeniden boyutlandırma’ denir.
Diğer bir yaklaşım, düşük çözünürlüklü kaynaklarda pikseller arasındaki geçişleri yumuşatarak geçişli pikseller oluşturmaktır. Bu nedenle, kaynak videoda karanlık bir pikselin yanındaki parlak bir piksel, son büyütülmüş görüntüde orta düzey parlaklık pikselleriyle sınırlandırılır. Bu, yumuşak bir görüntü ile sonuçlanır.
AI upscaling, makine öğrenimini kullanarak hangi ek ‘yedek’ TV piksellerinin gösterilmesi gerektiğini çözmeye çalışır. Sony, “Görüntülerdeki desenler, her piksel için en iyi tonu, doygunluğu ve parlaklığı bulmak için benzersiz bir veritabanında depolanan desenlerle karşılaştırılır” diyerek en iyi tek cümle özetini sunar.
Yakın zamanda Yeni bir TV almayı düşünenler Upscaling’i Mağazada Nasıl Test Etmeli ?
Mağazadaki TV’lerin “daha iyi” görünmesi için parlaklık sonuna kadar açıldığından, kumandayı elinize geçirdiğinizde “doğal” veya “sinema” modlarına geçin. Bunun ardından 4K olmayan bir içerik açmayı talep edin. TV’de izleyeceğiniz çoğu şey 4K olmayacağından, canlı TV kanallarını açmakta ısrar edin. HD kanallar muhtemelen iyi görünecektir ancak HD olmayanlar, iyi bir upscaling olmadan korkunç görünebilir.
Gerçek 4K Mı Yoksa Upscale 4K Mı?
Esasen bu sorunun cevabı çok basit. Elbette gerçek 4K içerik, upscale edilmiş bir 4K çözünürlükte çok daha üstündür. Upscaling teknolojisi her ne kadar işini düzgün yapsa da, oluşturduğu görüntünün bir kısmı yapaydır. Gerçek çözünürlükteki görüntü ise tamamen sıfırdan doğru şekilde oluşturulmuştur. Dolayısı ile gerçek 4K ya da diğer çözünürlükler, upscale ile elde edilenden daha net ve daha gerçekçidir.
Diğer tarafta upscale teknolojisinin de birçok dezavantajı mevcut. Bunlardan en önemlisi, hareketli görüntülerde ortaya çıkan hayaletlenme sorunudur. Pikseller rastgele oluşturulduğu için gerçek görüntü ile eş değer bir performans sunması beklenemez. Dolayısı ile upscaling ile elde edilen görüntüde hayaletlenme oranı çok daha yüksek olur. Bu durumda televizyona ne kadar yakından bakarsanız, hataları da o kadar net seçebilirsiniz.
Özetle upscale teknolojisi, görüntüleme teknolojisinde yaygınlaşan bir kavram durumunda. Muhtemelen bu teknoloji, sürekli olarak hayatımızda kalmaya devam edecek zira çözünürlük tarafında ekran gelişimi ile içerik gelişimi paralel bir ilerleme kaydetmiyor. Yeni bir yazıda görüşmek üzere, hoşça kalın!
.svg){kind=link}