Bu yazımda her tasarımcının bilmesi gereken temel tasarım ilkeleri ve10 evrensel tasarım ilkesi hakkında bilgiler vereceğim
2 veya 3 boyutlu stüdyo sanatlarını öğrenmek istiyorsan, temel tasarım ilkeleri hakkında bilgi sahibi olman gerekiyor. Peki nedir bu temel tasarım ve evrensel tasarım ilkeleri? Gelin detaylı olarak temel tasarım elemanları ve ilkelerinin ne olduğunu öğrenelim.
Temel Tasarım İlkeleri Nelerdir?
Temel tasarım ilkeleri stüdyo sanatlarının (Sanat Yönetmeni, Moda tasarımcısı, Animatör, Grafik sanatçısı, Endüstriyel / İç Mimar…) temel unsurlarını oluşturur. Tasarım ilkeleri, sanatçıların ve tasarımcıların eserleri oluşturmak için kullandıkları kural ve ilkelerdir.
Sanatçılar bu ilkeleri, eserlerini oluşturma amaçlarını etkili bir şekilde hedef kitlelerine iletmek için kullanır.
Temel tasarımın ilkelerini anlamak için, öncelikle iki kavramla ilgilenmelisin, bunlar görsel dil ve tasarım kavramlarıdır.
Anahtar Kavramlar: Görsel Dil ve Tasarım
Görsel Dil
Görsel dil, görsel sembol ve nesneler ile iletişim kurmak anlamına gelir.
Örneğin, giydiğin kıyafetlerde bir logo vardır, bu logolar markaların mesajını iletir. Görsel dil, tasarımcıların ve sanatçıların yaptıkları çalışmalarda mesaj ve iletişim kurma biçimidir.
Seni belirli bir şekilde düşündürmek için renkler, çizgiler ve şekiller gibi şeyleri kullanırlar. Tasarımın vermek istediği nihai hedefi tamamlamak için, görsel dilin nasıl çalıştığını anlamak önemlidir.
Tasarım
İkinci anahtar kavram ise işin özünü anlatan tasarım kavramıdır.
Her yeni otomobilde veya bir kıyafette öne çıkan şey tasarımın kendisidir. Ancak, tasarım ilkeleri söz konusu olduğunda, “tasarım” terimi çok özel bir tanımlamaya sahiptir.
Bu durumda tasarım, belirli bir amaç ile bileşenlerin seçilmesi ve düzenlenmesi sürecidir.
Bu amaç fonksiyonel, estetik veya her ikisi de olabilir. Bu yüzden bu yazımda tasarım hakkında konuşurken, özellikle tasarım öğelerinin sanatçının nihai amacını desteklemek için nasıl kullanıldığını, bir ürünü pazarlamak, bir hikâye anlatmak veya başyapıt yaratmak için kullanılmasından bahsediyoruz.
Temel Tasarım Elemanları ve İlkeleri
Sanatçılar, yarattıkları eserlerde evrensel bir standart oluşturmak için temel tasarım elamanları ve ilkelerini kullanırlar. Temel tasarım elemanları ve ilkeleri, bir sanat eserinin başarılı mı başarısız mı olduğunu belirlemek için de kullanılır.
Görsel bir eser için temel tasarım ilkeleri iyi kullandığında, mesajını vermeyi başaracaktır. Fakat sadece bir işin mesajını vermesi, onu sevmeniz gerektiği anlamına gelmez. Çünkü görsel bir parçayı beğenmek ya da sevmemek kişisel zevke dayanır.
10 Evrensel Tasarım İlkesi
Şimdi, tasarım ilkelerinin ne olduğunu anladığımıza göre, 10 evrensel tasarım ilkesini anlayalım.Google’da tasarım ilkeleri diye aratırsanız, beş, altı ve hatta on beş ilke içeren listeler bulabilirsiniz. Çünkü tasarımın temel ilkelerinin ne olduğu konusunda yüzde 100 fikir birliği yok. Bu yüzden listemizi oluşturmak için, en sık kullanılan ilkeleri seçtik.
Tasarım ilkelerini iyi bilmek ve dikkate almakta büyük fayda var. Tüm bu prensipler birbirleriyle mükemmel bir uyum içinde çalışırlar ve iyi tasarlanmış her eserde bu prensiplerin izlerine rastlayabilirsiniz.
İyi tasarım yada kötü tasarım nedir, birbirlerinden nasıl ayrılır? Bu soruya cevap verebilmek için tasarım ilkelerini çok iyi bilmek gerekiyor!
1- Tasarımda Yapısal/Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri
*Çizgi *Şekil-form *Alan ve Boşluk *Boyut *Doku *Renk
2- Tasarımda Yerleşim Elemanlarının Kullanım İlkeleri
*Oran-ölçek *Denge *Bütünlük *Ritim *Vurgu *Ahenk
Yukarıda sıralandığı üzere Tasarıma giriş yaptığımız derslerin olmazsa olmazı, vazgeçilmezi, tasarım ilkelerinin önemini elbette hepimiz çok iyi biliyoruz.
Buna rağmen ne kadar okusak, ne kadar görsel incelemeler yapsak da tasarım prensiplerini ara sıra yeniden gözden geçirir ve farklı tasarımlarda ister istemez gözlerim detaylarda bu prensiplere yer verilip verilmediğini aramaya başlar.
Her tasarımcının ezber etmesi gereken 10 temel prensip kısa dip notlar şeklinde aşağıda sıralandı. Hadi hızlıca gözden geçirelim.
Kontrast
Tasarımdaki farklı elemanların farklılıklarının vurgulanmasını sağlayan ve/veya bu elemanlarının aralarında denge oluşturan kombinasyonlardır.
Vurgu
Bir tasarımda odak noktası oluşturur. Dikkatleri tasarımın en önemli gördüğümüz kısmına çekmemizi sağlar.
Denge
Bir tasarım prensibi olarak denge, tasarımı oluşturan parçaların tanımlı ve estetik bir biçimde yerleştirilmesidir.
Hareket
Sanatçının, gözü bir kompozisyonun içine, çevresine yada kompozisyona doğru yönlendirmesinin yoludur. Görsel bir imajda hareket, objeler imajın içinde hareket ediyormuş hissiyatı uyandırdığında ortaya çıkar.
Boşluk (Mekan-Alan)
Bir sanat çalışmasının içindeki yada çevresindeki boş alan yada yüzeydir. Boşluk(Mekan) iki boyutlu yada üç boyutlu olabileceği gibi, negatif ve/veya pozitifte olabilir.
Hiyerarşi
Görsel hiyerarşi, insan gözünün gördüklerini algılama düzenidir. Bu düzen ise algı alanı içerisindeki formlar arasında bulunan görsel kontrastla oluşur.
Örüntü
“Bir düzen ve yineleme içerisindeki iki ya da üç boyutlu nesneler topluluğudur.” Örüntü, tasarım elemanlarının planlı yada rastgele tekrarlar halinde yerleştirilmesiyle, yüzeylerin yada resimlerin kalitesini artırmak için kullanılır.
Ritim
Elemanların-renklerin, şekillerin, formların, mekanların-boşlukların ve dokuların görsel hareketlerinin tekrarıdır.
Proporsiyon (Orantı)
Bir tasarımdaki çeşitli elemanların, göreceli boyut ve ölçeklerine göre kendi aralarında ve parçalarla bütün arasında bulunan oranlarıdır.
Uyum
Bütün bir kompozisyonun ahengi-armonisi demektir. Kompozisyonun parçaları bütüncül bir görsel tema gibi çalışır.
Kısaca bahsettiğimiz ilkeleri detayları ile ayrı ayrı işleyeceğimizi unutmayın. Görüşmek üzere…
